"ОХУ-аас авч буй зарим гурилын чанар хангалттай түвшинд хүрэхгүй байгаа тул Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх хуулийг хүчингүй болгоно" гэв
10:26 2025/04/24
Мал аж ахуйн салбарыг эрсдэлээс хамгаалах, гол нэрийн бүтээгдэхүүний хангамж, нийлүүлэлтийг тасалдуулахгүй, тогтвортой байдлыг хангах, нөөцийг нэмэгдүүлэх, өвөлжилт, хаваржилтын хүндрэлийг даван туулах зорилгоор Улсын Их Хурлаас 2024 оны 04 дүгээр сарын 19-ний өдөр Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийг баталсан.
Үүнтэй холбогдуулан Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийг хүчингүйд тооцох хуулийн төсөл өргөн барьж буй ажлын хэсгийн зүгээс дараах дүгнэлтийг боловсруулжээ.
Хуулийн хүрээнд гаалийн албан татвараас чөлөөлөх мал, амьтны тэжээл, тэжээлийн нэмэлт, улаанбуудайн гурилын жагсаалтыг "Барааг тодорхойлох, кодлох уялдуулсан систем /БТКУС/"-ийн ангиллын дагуу “Жагсаалт батлах тухай” Засгийн газрын 2024 оны 05 дугаар сарын 01-ний өдрийн 180 дугаар тогтоолыг баталсан бөгөөд стратегийн ач холбогдолтой хүнс болох 1101.00.11, 1101.00.12 БТКУС-ийн кодтой улаанбуудайн дээд болон нэгдүгээр зэргийн гурилыг гаалийн албан татвараас чөлөөлсөн.
Улаанбуудайн гурилын хувьд:
2024 оны жилийн эцсийн байдлаар нийт 64.2 мян.тн улаанбуудайн гурил импортолсон байгаа нь анх тооцоолсноос 3 дахин их гүйцэтгэлтэй байна. Гурилыг хилийн 8 боомтоор импортолсон бөгөөд Сэлэнгэ аймгийн Сүхбаатар боомтоор 35.9 мян.тн, Баян-Өлгий аймгийн Цагааннуур боомтоор 14.1 мян.тн, Увс аймгийн Боршоо боомтоор 10.3 мян.тн улаанбуудайн гурилыг Оросын Холбооны Улсаас тус тус импортолсон бөгөөд эдгээрийн 40.4 мян.тн нь улаанбуудайн дээд гурил, 23.8 мян.тн нь улаанбуудайн I зэргийн гурил байна.
Монгол Улсын жишсэн хүн амын тоо 2024 онд 2.799.2 мянга болно гэж тооцвол 106.3 мян.тн гурил, 191.3 мян.тн гурилан бүтээгдэхүүн хэрэгцээтэй бөгөөд нийт хүн амын хэрэгцээнд 238.0 мян.тн гурил буюу 320.0 мян.тн улаанбуудай шаардлагатай байна.
Намрын ургац хураалтын дүнгээр буюу 2024 оны 11 дүгээр сарын 20-ны өдрийн байдлаар шинэ ургацаас гурилын үйлдвэрүүд 160.8 мянган тонн, Хөдөө аж ахуйг дэмжих сан 46.3 мянган тонн, нийтдээ гурил үйлдвэрлэлд 207.6 мянган тонн хүнсний улаанбуудай хүлээн авсан.
Улсын хэмжээнд 940 мянган тонн үр тариа тээрэмдэх суурилагдсан хүчин чадал бүхий 58 гурилын үйлдвэр, цех байгаагаас 9 нь тогтмол үйл ажиллагаа явуулж, нийт хүчин чадлын 30 хувийг ашиглан 2024 онд 148.4 мянган тонн гурил үйлдвэрлэж, гурилын хэрэгцээний 59.1 хувийг дотоодын үйлдвэрлэлээр, 40.9 хувийг импортоор хангасан байна.
Монгол Улсад үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа гурилын үйлдвэрүүд суурилагдсан хүчин чадлын 30 хувийг ашиглаж байгаа бөгөөд бүрэн хүчин чадлаар ажилласан нөхцөлд жилд 300 гаруй мянган тонн гурил экспортлох боломжтой.
Малын тэжээл, тэжээлийн нэмэлтийн хувьд:
Нийт нутгийн 80 гаруй хувьд цасан бүрхүүл тогтож, ихэнх нутгаар хүйтний эрч чангарч, мал аж ахуйн салбарын хаваржилт хүндэрч, мал, сүрэг өвс, тэжээлийн дутагдалд орж, малчид ихээхэн хохирол амсах эрсдэл үүсээд байсан цаг үед хаваржилтыг хохирол багатай даван туулахад малын өвс, тэжээлийн нөөц хангамжийг нэмэгдүүлэх, орон нутагт өвс, тэжээлийн нөөц бүрдүүлэх, доройтож тэжээлийн дутагдалд орсон малыг хурдан тэнхрүүлэх зорилгоор өвс, хивэг, овьёос, арвай, хөх тариа, эрдэнэ шиш, багсармал хорголжин тэжээл, тэжээлийн нэмэлтийг импортын гаалийн албан татвараас чөлөөлсөн.
Мал аж ахуйн салбарын өвөлжилт, хаваржилтыг эрсдэл багатай даван туулахад шаардлагатай нийт тэжээлийн 55 орчим хувийг дотооддоо үйлдвэрлэн нийлүүлж, үлдсэн хувийг импортоор авахаар тооцоо, судалгаа хийсэн бөгөөд мал, амьтны тэжээл, тэжээлийн нэмэлтийг гаалийн албан татвараас чөлөөлснөөр Монгол Улсын хилээр 2024 оны жилийн эцсийн гүйцэтгэлээр 117.9 мянга буюу өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 1 дахин их мал, амьтны тэжээл, тэжээлийн нэмэлтийг импортолсон байна.
Цаг агаарын хүндрэлтэй нөхцөл байдлын улмаас нийт 18 аймгийн 172 суманд бэлтгэсэн өвс, тэжээлийн нөөц дуусаж байгаатай холбоотой хивэг, овьёос, хорголжин, багсармал тэжээл болон мал, амьтны тэжээлийн нэмэлт болох эрдэс, уургийн нэмэгдлийг гаалийн албан татвараас чөлөөлснөөр өвөлжилтийн хүндрэлтэй нөхцөл байдлыг хохирол багатай даван туулсан байна.
Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хууль хэрэгжсэнээр анх тооцоолсноос 2-3 дахин илүү гүйцэтгэлтэй, тогтмол үйл ажиллагаа явуулж байгаа гурилын үйлдвэрийн улаанбуудайн үлдэгдэл их, гурил үйлдвэрлэлийн хэмжээ 28 хувь буурах урьдчилсан тооцоолол гарсан бөгөөд гурил болон гурилан бүтээгдэхүүний үнэ буурах нөлөөлөл байхгүй.
Түүнчлэн Оросын Холбооны Улсаас импортоор авч байгаа зарим гурилын чанар хангалттай түвшинд хүрэхгүй, малын тэжээлийн нөөцийг дотоодын үйлдвэрлэлээр бэлтгэх бололцоотой зэргийг харгалзан үзэж Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төслийг боловсруулжээ.
10:18 2025/04/24
УИХ-ын хаврын ээлжит чуулганы нэгдсэн хуралдаан Төрийн ордонд эхэллээ.
Өнөөдрийн хуралдаанаар дараах асуудлыг хэлэлцэнэ. Үүнд:
- Уул уурхайн бүтээгдэхүүний биржийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүд
- Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төсөл
- Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд
- Зээлийн мэдээллийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн тогтоолын төсөл
- Хэвлэл мэдээллийн эрх чөлөөний тухай хууль /Шинэчилсэн найруулга/-ийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд
шууд үзэх:
10:26 2025/04/24
Мал аж ахуйн салбарыг эрсдэлээс хамгаалах, гол нэрийн бүтээгдэхүүний хангамж, нийлүүлэлтийг тасалдуулахгүй, тогтвортой байдлыг хангах, нөөцийг нэмэгдүүлэх, өвөлжилт, хаваржилтын хүндрэлийг даван туулах зорилгоор Улсын Их Хурлаас 2024 оны 04 дүгээр сарын 19-ний өдөр Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийг баталсан.
Үүнтэй холбогдуулан Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийг хүчингүйд тооцох хуулийн төсөл өргөн барьж буй ажлын хэсгийн зүгээс дараах дүгнэлтийг боловсруулжээ.
Хуулийн хүрээнд гаалийн албан татвараас чөлөөлөх мал, амьтны тэжээл, тэжээлийн нэмэлт, улаанбуудайн гурилын жагсаалтыг "Барааг тодорхойлох, кодлох уялдуулсан систем /БТКУС/"-ийн ангиллын дагуу “Жагсаалт батлах тухай” Засгийн газрын 2024 оны 05 дугаар сарын 01-ний өдрийн 180 дугаар тогтоолыг баталсан бөгөөд стратегийн ач холбогдолтой хүнс болох 1101.00.11, 1101.00.12 БТКУС-ийн кодтой улаанбуудайн дээд болон нэгдүгээр зэргийн гурилыг гаалийн албан татвараас чөлөөлсөн.
Улаанбуудайн гурилын хувьд:
2024 оны жилийн эцсийн байдлаар нийт 64.2 мян.тн улаанбуудайн гурил импортолсон байгаа нь анх тооцоолсноос 3 дахин их гүйцэтгэлтэй байна. Гурилыг хилийн 8 боомтоор импортолсон бөгөөд Сэлэнгэ аймгийн Сүхбаатар боомтоор 35.9 мян.тн, Баян-Өлгий аймгийн Цагааннуур боомтоор 14.1 мян.тн, Увс аймгийн Боршоо боомтоор 10.3 мян.тн улаанбуудайн гурилыг Оросын Холбооны Улсаас тус тус импортолсон бөгөөд эдгээрийн 40.4 мян.тн нь улаанбуудайн дээд гурил, 23.8 мян.тн нь улаанбуудайн I зэргийн гурил байна.
Монгол Улсын жишсэн хүн амын тоо 2024 онд 2.799.2 мянга болно гэж тооцвол 106.3 мян.тн гурил, 191.3 мян.тн гурилан бүтээгдэхүүн хэрэгцээтэй бөгөөд нийт хүн амын хэрэгцээнд 238.0 мян.тн гурил буюу 320.0 мян.тн улаанбуудай шаардлагатай байна.
Намрын ургац хураалтын дүнгээр буюу 2024 оны 11 дүгээр сарын 20-ны өдрийн байдлаар шинэ ургацаас гурилын үйлдвэрүүд 160.8 мянган тонн, Хөдөө аж ахуйг дэмжих сан 46.3 мянган тонн, нийтдээ гурил үйлдвэрлэлд 207.6 мянган тонн хүнсний улаанбуудай хүлээн авсан.
Улсын хэмжээнд 940 мянган тонн үр тариа тээрэмдэх суурилагдсан хүчин чадал бүхий 58 гурилын үйлдвэр, цех байгаагаас 9 нь тогтмол үйл ажиллагаа явуулж, нийт хүчин чадлын 30 хувийг ашиглан 2024 онд 148.4 мянган тонн гурил үйлдвэрлэж, гурилын хэрэгцээний 59.1 хувийг дотоодын үйлдвэрлэлээр, 40.9 хувийг импортоор хангасан байна.
Монгол Улсад үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа гурилын үйлдвэрүүд суурилагдсан хүчин чадлын 30 хувийг ашиглаж байгаа бөгөөд бүрэн хүчин чадлаар ажилласан нөхцөлд жилд 300 гаруй мянган тонн гурил экспортлох боломжтой.
Малын тэжээл, тэжээлийн нэмэлтийн хувьд:
Нийт нутгийн 80 гаруй хувьд цасан бүрхүүл тогтож, ихэнх нутгаар хүйтний эрч чангарч, мал аж ахуйн салбарын хаваржилт хүндэрч, мал, сүрэг өвс, тэжээлийн дутагдалд орж, малчид ихээхэн хохирол амсах эрсдэл үүсээд байсан цаг үед хаваржилтыг хохирол багатай даван туулахад малын өвс, тэжээлийн нөөц хангамжийг нэмэгдүүлэх, орон нутагт өвс, тэжээлийн нөөц бүрдүүлэх, доройтож тэжээлийн дутагдалд орсон малыг хурдан тэнхрүүлэх зорилгоор өвс, хивэг, овьёос, арвай, хөх тариа, эрдэнэ шиш, багсармал хорголжин тэжээл, тэжээлийн нэмэлтийг импортын гаалийн албан татвараас чөлөөлсөн.
Мал аж ахуйн салбарын өвөлжилт, хаваржилтыг эрсдэл багатай даван туулахад шаардлагатай нийт тэжээлийн 55 орчим хувийг дотооддоо үйлдвэрлэн нийлүүлж, үлдсэн хувийг импортоор авахаар тооцоо, судалгаа хийсэн бөгөөд мал, амьтны тэжээл, тэжээлийн нэмэлтийг гаалийн албан татвараас чөлөөлснөөр Монгол Улсын хилээр 2024 оны жилийн эцсийн гүйцэтгэлээр 117.9 мянга буюу өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 1 дахин их мал, амьтны тэжээл, тэжээлийн нэмэлтийг импортолсон байна.
Цаг агаарын хүндрэлтэй нөхцөл байдлын улмаас нийт 18 аймгийн 172 суманд бэлтгэсэн өвс, тэжээлийн нөөц дуусаж байгаатай холбоотой хивэг, овьёос, хорголжин, багсармал тэжээл болон мал, амьтны тэжээлийн нэмэлт болох эрдэс, уургийн нэмэгдлийг гаалийн албан татвараас чөлөөлснөөр өвөлжилтийн хүндрэлтэй нөхцөл байдлыг хохирол багатай даван туулсан байна.
Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хууль хэрэгжсэнээр анх тооцоолсноос 2-3 дахин илүү гүйцэтгэлтэй, тогтмол үйл ажиллагаа явуулж байгаа гурилын үйлдвэрийн улаанбуудайн үлдэгдэл их, гурил үйлдвэрлэлийн хэмжээ 28 хувь буурах урьдчилсан тооцоолол гарсан бөгөөд гурил болон гурилан бүтээгдэхүүний үнэ буурах нөлөөлөл байхгүй.
Түүнчлэн Оросын Холбооны Улсаас импортоор авч байгаа зарим гурилын чанар хангалттай түвшинд хүрэхгүй, малын тэжээлийн нөөцийг дотоодын үйлдвэрлэлээр бэлтгэх бололцоотой зэргийг харгалзан үзэж Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төслийг боловсруулжээ.
Хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд (Телевиз, Радио, Social болон Вэб хуудаснууд) манай мэдээллийг аливаа хэлбэрээр бүрэн ба хэсэгчлэн авч ашиглах хориотой ба зөвхөн зөвшилцсөн тохиолдолд эх сурвалжийг (ikon.mn) дурдах замаар ашиглах ёстойг анхаарна уу!
