Basa Nepali
Nepali | |
---|---|
नेपाली Gorkhali | |
![]() Kata "Nepali" titulis dilom huruf Diwanagori | |
Pangucapan | [ˈnepali] |
Tipakay di | |
Wilayah | Himalaya[1][2] |
Etnik | Khas |
Jumlah panutur | B1: 19 juta (2011–2021)[3] B2: 14 juta (2021 sensus)[3] Total: 32 juta[3] |
Bontuk awal | |
Signed Nepali | |
Status resmi | |
Basa resmi di |
|
Tiakui sabagay basa minoritas di | |
Diatur bak | Nepal Academy |
Kode basa | |
ISO 639-1 | ne |
ISO 639-2 | nep |
ISO 639-3 | nep – inclusive codeKode individual: npi – Nepali |
nep Nepali (basa balak) | |
npi Nepali (basa posay) | |
Glottolog | nepa1254 |
Linguasphere | 59-AAF-d |
![]() Map showing distribution of Nepali speakers in South Asia. Dark red is areas with a Nepali-speaking majority or plurality, light red is where Nepali speakers are more than 20% of the population |
Basa Nepal joda da salah osay basa say dipakay Jolma Khas di nagara Nepal.
Huruf
[dandani | dandani sumbor]क्ष Kṣa /t͡sʰjʌ/, /ksʌ/ क + ष |
त्र Tra /trʌ/ त + र |
ज्ञ Jña /ɡjʌ/ ज + ञ |
Vokal | Konsonan | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
अ a /ʌ/ |
आ ā /a/ |
इ i /i/ |
ई ī /i/ |
उ u /u/ |
ऊ ū /u/ |
ए e /e/ |
ऐ ai /i̯/ |
ओ o /o/ |
औ au /u̯/ |
ऋ ṛ /r̩/ |
अं ṃ /◌̃/ |
अः ḥ /ɦ/ |
अँ ã /ʌ̃/ |
ा | ि | ी | ◌ु | ◌ू | ◌े | ◌ै | ो | ौ | ◌ृ | ◌ं | ः | ◌ँ | |
ब ब |
बा ब + ◌ा |
बि ब + ◌ि |
बी ब + ◌ी |
बु ब + ◌ु |
बू ब + ◌ू |
बे ब + ◌े |
बै ब + ◌ै |
बो ब + ◌ो |
बौ ब + ◌ौ |
बृ ब + ◌ृ |
बं ब + ◌ं |
बः ब + ः |
बँ ब + ◌ँ |
a | ā | i | ī | u | ū | e | ai | o | au | aṁ | aḥ | |
अ | आ | इ | ई | उ | ऊ | ए | ऐ | ओ | औ | अं | अः | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
k- | क | का | कि | की | कु | कू | के | कै | को | कौ | कं | कः |
kh- | ख | खा | खि | खी | खु | खू | खे | खै | खो | खौ | खं | खः |
g- | ग | गा | गि | गी | गु | गू | गे | गै | गो | गौ | गं | गः |
gh- | घ | घा | घि | घी | घु | घू | घे | घै | घो | घौ | घं | घः |
ṅ- | ङ | ङा | ङि | ङी | ङु | ङू | ङे | ङै | ङो | ङौ | ङं | ङः |
c- | च | चा | चि | ची | चु | चू | चे | चै | चो | चौ | चं | चः |
ch- | छ | छा | छि | छी | छु | छू | छे | छै | छो | छौ | छं | छः |
j- | ज | जा | जि | जी | जु | जू | जे | जै | जो | जौ | जं | जः |
jh- | झ | झा | झि | झी | झु | झू | झे | झै | झो | झौ | झं | झः |
ñ- | ञ | ञा | ञि | ञी | ञु | ञू | ञे | ञै | ञो | ञौ | ञं | ञः |
ṭ- | ट | टा | टि | टी | टु | टू | टे | टै | टो | टौ | टं | टः |
ṭh- | ठ | ठा | ठि | ठी | ठु | ठू | ठे | ठै | ठो | ठौ | ठं | ठः |
ḍ- | ड | डा | डि | डी | डु | डू | डे | डै | डो | डौ | डं | डः |
ḍh- | ढ | ढा | ढि | ढी | ढु | ढू | ढे | ढै | ढो | ढौ | ढं | ढः |
ṇ- | ण | णा | णि | णी | णु | णू | णे | णै | णो | णौ | णं | णः |
t- | त | ता | ति | ती | तु | तू | ते | तै | तो | तौ | तं | तः |
th- | थ | था | थि | थी | थु | थू | थे | थै | थो | थौ | थं | थः |
d- | द | दा | दि | दी | दु | दू | दे | दै | दो | दौ | दं | दः |
dh- | ध | धा | धि | धी | धु | धू | धे | धै | धो | धौ | धं | धः |
n- | न | ना | नि | नी | नु | नू | ने | नै | नो | नौ | नं | नः |
p- | प | पा | पि | पी | पु | पू | पे | पै | पो | पौ | पं | पः |
ph- | फ | फा | फि | फी | फु | फू | फे | फै | फो | फौ | फं | फः |
b- | ब | बा | बि | बी | बु | बू | बे | बै | बो | बौ | बं | बः |
bh- | भ | भा | भि | भी | भु | भू | भे | भै | भो | भौ | भं | भः |
m- | म | मा | मि | मी | मु | मू | मे | मै | मो | मौ | मं | मः |
y- | य | या | यि | यी | यु | यू | ये | यै | यो | यौ | यं | यः |
r- | र | रा | रि | री | रु | रू | रे | रै | रो | रौ | रं | रः |
l- | ल | ला | लि | ली | लु | लू | ले | लै | लो | लौ | लं | लः |
v- | व | वा | वि | वी | वु | वू | वे | वै | वो | वौ | वं | वः |
ś- | श | शा | शि | शी | शु | शू | शे | शै | शो | शौ | शं | शः |
ṣ- | ष | षा | षि | षी | षु | षू | षे | षै | षो | षौ | षं | षः |
s- | स | सा | सि | सी | सु | सू | से | सै | सो | सौ | सं | सः |
h- | ह | हा | हि | ही | हु | हू | हे | है | हो | हौ | हं | हः |
Angka Nepal
[dandani | dandani sumbor]० | १ | २ | ३ | ४ | ५ | ६ | ७ | ८ | ९ |
0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
Cuntuh Tulisan
[dandani | dandani sumbor]- UDHR pasal 1;
धारा १. सबै व्यक्तिहरू जन्मजात स्वतन्त्र हुन् ती सबैको समान अधिकार र महत्व छ। निजहरूमा विचार शक्ति र सद्विचार भएकोले निजहरूले आपसमा भातृत्वको भावनाबाट व्यवहार गर्नु पर्छ।
Dhārā 1. Sabai vyaktiharū janmajāt svatantra hun tī sabaiko samān adhikār ra mahatva cha. Nijharūmā vicār śakti ra sadvicār bhaekole nijharūle āpasmā bhatṛtvako bhāvanabāṭa vyavahār garnu parcha.
- Transkripsi (IPA)
[dʱaɾa ek sʌbʌi̯ bektiɦʌɾu d͡zʌnmʌd͡zat sotʌntɾʌ ɦun ti sʌbʌi̯ko sʌman ʌd(ʱ)ikaɾ rʌ mʌːtːo t͡sʰʌ nid͡zɦʌɾuma bit͡saɾ sʌkti ɾʌ sʌdbit͡sar bʱʌekole nid͡zɦʌɾule apʌsma bʱatɾitːoko bʱawʌnabaʈʌ bebaːr ɡʌɾnu pʌɾt͡sʰʌ]
Kaunyin jolma tilahirko mardeka rik uwat pi'il rik hak-hak sai goh-goh. Tiyan tiunjuk akal pikiran rik hati nurani mari tiyan dapok nyampur rik sai barihna dilom semangat bukolpah.
Rujukan
[dandani | dandani sumbor]- ↑ Historically spoken just by the Karnali Khas people, now spoken as the lingua franca in Nepal.
- ↑ Richard Burghart 1984, pp. 118–119.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Nepali at Ethnologue (27th ed., 2024) Citakan:Closed access
Citakan:Delink at Ethnologue (27th ed., 2024) Citakan:Closed access
- Halaman dengan galat skrip
- Harv and Sfn no-target errors
- Language articles citing Ethnologue 27
- Pages with Nepali IPA
- Language articles with Linglist code
- Language articles with Linguasphere code
- Languages which need ISO 639-3 comment
- Languages with ISO 639-2 code
- Languages with ISO 639-1 code
- ISO language articles citing sources other than Ethnologue
- Pages with plain IPA
- Artikel mengandung aksara Nepal
- Basa